Nguyên lý hoạt động cổng tự động - Cách vận hành chi tiết

1. Cổng Tự động hoạt động như thế nào?

Cổng tự động vận hành dựa trên sự phối hợp hài hòa giữa các bộ phận motor, bảng mạch điều khiển, remote và cảm biến an toàn. Khi người dùng sử dụng thiết bị điều khiển lệnh đóng/ mở, bảng mạch sẽ xử lý tín hiệu, sau đó truyền lực đến motor để kéo hoặc đẩy cánh cổng theo đúng hành trình đã cài đặt.

Trong quá trình vận hành, cảm biến an toàn giữ vai trò giám sát vật cản. Nếu phát hiện người, xe hoặc vật thể nằm trên đường chuyển động, bảng mạch sẽ dừng hoặc đảo chiều cổng nhằm hạn chế tai nạn.

Cổng tự động đóng mở khi nhận được tín hiệu

2. Nguyên lý hoạt động của từng loại cổng tự động

Mỗi loại motor có cơ chế vận hành khác nhau, cụ thể:

2.1 Nguyên lý hoạt động cổng tay đòn

Nguyên lý hoạt động của cổng tay đòn dựa trên chuyển động tịnh tiến của trục đẩy nằm trong thân motor. Khi nhận lệnh từ bảng mạch, motor sẽ quay trục vít bên trong để làm trục đẩy tiến ra hoặc lùi vào, từ đó đẩy hoặc kéo cánh cổng theo bản lề.

• Khi mở cổng: Trục đẩy dài ra, đẩy cánh cổng xoay về phía ngoài.

• Khi đóng cổng: Trục đẩy thu vào, kéo cánh cổng trở lại vị trí đóng.

Cách cổng tay đòn vận hành

2.2 Nguyên lý hoạt động cổng âm sàn

Motor cổng âm sàn sử dụng cơ cấu quay mô-men xoắn. Bộ truyền động được đặt trong hộp đế dưới nền, chỉ để lộ trục truyền lực kết nối với chân cánh.

Quy trình vận hành:

• Motor nhận lệnh từ bảng mạch → trục motor quay theo góc đã lập trình.

• Mô-men xoắn được truyền qua càng nối → tạo chuyển động xoay của cánh cổng.

• Góc quay tiêu chuẩn 90° hoặc 110°, có thể mở rộng 180° khi lắp thêm bộ hỗ trợ.

Nguyên lý hoạt động cổng âm sàn

2.3 Nguyên lý hoạt động cổng trượt

Nguyên lý hoạt động của cổng trượt tự động dựa trên truyền động bánh răng, tạo ra chuyển động tịnh tiến theo phương ngang.

Quy trình vận hành:

• Motor quay → bánh răng chủ động xoay theo chiều cài đặt.

• Răng của bánh răng ăn khớp với thanh răng gắn trên cánh cổng.

• Cánh cổng trượt sang trái hoặc phải theo đường ray dẫn hướng.

Nguyên lý hoạt động cổng trượt tự động

3. Vai trò của cảm biến an toan toàn trong hệ thống cổng tự động

Cảm biến an toàn là thành phần quan trọng giúp hệ thống nhận biết vật cản trong quá trình đóng mở. Cơ chế hoạt động của cảm biến dựa trên tia hồng ngoại truyền giữa bộ phát và bộ thu; khi tia bị che khuất, bảng điều khiển lập tức ra lệnh dừng hoặc đảo chiều.

Cảm biến giúp giải quyết mối lo “cổng tự động có an toàn không”, đặc biệt tại khu vực có trẻ em, người già hoặc xe cộ qua lại thường xuyên. Khi phối hợp cùng nguyên lý điều khiển lực và giảm tốc ở cuối hành trình, cảm biến giúp giảm nguy cơ kẹt cửa và hạn chế tai nạn trong suốt quá trình vận hành.

Cảm biến an toàn cổng tự động

4. Cổng tự động mất điện có mở được không?

Cổng tự động vẫn có thể mở khi mất điện nhờ các cơ chế dự phòng như khóa cơ hoặc hệ thống lưu điện.

4.1 Mở bằng khóa cơ

Mỗi motor đều được trang bị khóa cơ để mở cổng thủ công khi mất điện. Khi xoay chìa đúng chiều, motor sẽ được tách khỏi cánh cổng, cho phép người dùng đẩy cổng bằng tay. Cơ chế này đảm bảo cổng vẫn sử dụng bình thường mà không phụ thuộc nguồn điện lưới.

Cách mở cổng bằng khóa cơ đơn giản

4.2 Đề xuất lắp đặt thêm bình lưu điện

Để cổng tiếp tục vận hành trong thời gian mất điện, người dùng nên lắp thêm bình lưu điện. Thiết bị này tự động chuyển nguồn và cấp điện cho motor trong nhiều lần đóng mở. Giải pháp này phù hợp nhà riêng, cơ quan và các khu vực thường xuyên mất điện, giúp duy trì sự ổn định của toàn bộ hệ thống cổng tự động.

Trang bị thêm bình lưu điện phòng khi mất điện

5. Các lỗi liên quan đến nguyên lý hoạt động

Những sự cố dưới đây thường xuất phát từ việc hệ thống không vận hành đúng theo nguyên lý hoạt động cổng tự động. Khi hiểu rõ cơ chế truyền lực và cách bảng điều khiển xử lý tín hiệu, kỹ thuật viên sẽ dễ dàng xác định nguyên nhân và khắc phục triệt để.

5.1 Cổng tự động không đóng/mở hết hành trình

Lỗi này thường xảy ra khi hành trình trên bảng điều khiển bị lệch, motor không đủ lực hoặc cảm biến an toàn kích hoạt sai. Hệ thống sẽ dừng giữa chừng vì không nhận đúng giới hạn đóng - mở theo nguyên lý hoạt động ban đầu.

Lỗi cổng tự động dừng khi chưa hết hành trình

5.2 Cổng tự động bị đảo chiều liên tục

Khi cổng tự động đảo chiều ngay khi vừa chạy, nguyên nhân thường liên quan đến cảm biến phát hiện vật cản, lực kéo quá lớn hoặc motor không đọc đúng tốc độ giảm tải. Đây là phản ứng tự bảo vệ của hệ thống theo đúng nguyên lý hoạt động cổng tự động để tránh kẹt cửa.

Cổng tự động đảo chiều liên tục

5.3 Cổng tự động bị kêu to khi vận hành

Tiếng kêu lớn khi vận hành xuất phát từ bản lề khô dầu, motor quá tải hoặc cánh cổng ma sát với mặt đất. Khi cơ chế truyền lực không đúng theo nguyên lý thiết kế, âm thanh bất thường sẽ xuất hiện và làm giảm tuổi thọ của motor.

Cổng tự động kêu to khi vận hành

→ Xem hướng dẫn chi tiết cách xử lý trong bài: Lỗi cổng tự động thường gặp.

6. FAQ - Giải đáp thêm về nguyên lý hoạt động

6.1 Cổng tự động hoạt động bằng điện gì (24V/220V)?

Cổng tự động thường sử dụng hai mức điện áp: 

• 24V cho các hệ thống ưu tiên an toàn, vận hành êm và dùng nhiều cảm biến; 

• 220V cho những motor cần lực kéo lớn. 

Dù dùng điện áp nào, cơ chế xử lý tín hiệu và truyền lực vẫn tuân theo nguyên lý hoạt động cổng tự động thông qua bảng điều khiển và motor.

6.2 Có hẹn giờ đóng/mở tự động không?

Có. Đa số hệ thống cổng tự động hiện nay có chức năng tự đóng sau một khoảng thời gian chờ (auto-close), ví dụ sau 10 đến 30 giây nếu không có thêm lệnh mới thì cổng sẽ tự động đóng lại theo hành trình đã cài đặt. 

Tuy nhiên, nếu muốn hẹn giờ đóng/mở theo khung giờ cố định trong ngày (như 8h sáng mở, 10h tối đóng) thì hiện chưa có hệ thống cổng tự động nào trang bị tính năng này. 

6.3 Có điều khiển được bằng điện thoại không?

Có. Khi lắp thêm bộ điều khiển Smart Wifi, người dùng có thể mở và đóng cổng bằng điện thoại thông qua ứng dụng. Tín hiệu vẫn được xử lý qua bảng mạch điều khiển, đảm bảo hệ thống hoạt động đúng với nguyên lý vận hành của cổng tự động.

Điều khiển cổng tự động qua điện thoại với Smart Wifi

Khi nắm rõ nguyên lý hoạt động cổng tự động, người dùng và kỹ thuật viên sẽ dễ dàng hiểu cách các bộ phận vận hành và phối hợp với nhau. Điều này sẽ giúp bạn sử dụng cổng đúng cách hơn và hạn chế các rủi ro trong quá trình vận hành thiết bị. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn, Golden Việt luôn sẵn sàng hỗ trợ qua hotline 0977 987 191.